Antibiotica
Over de vleeskuikensector
Wat zijn antibiotica?
Antibiotica worden gebruikt om mensen of dieren die ziek zijn door een bacteriële infectie weer beter te maken. Sommige antibiotica remmen de groei van bacteriën en andere doden ze. Peniciline was het eerste antibioticum dat werd ontdekt en sindsdien zijn er veel soorten bij gekomen en worden er ook chemische stoffen met dergelijke werkingen geproduceerd. Zowel in de humane geneeskunde als in de diergeneeskunde zijn antibiotica onmisbaar om ziekten te bestrijden. Antibiotica werken niet bij infecties die veroorzaakt worden door een virus, zoals bijvoorbeeld de griep.
Over de vleeskuikensector
Is er antibioticaresistentie in de veehouderij? En heeft dat effecten bij de mens?
Antibiotica kennen we van oorsprong uit de natuur en zijn afkomstig van schimmels. De schimmels hebben zich zo gewapend tegen bacteriën, maar de bacteriën ontwikkelen vervolgens resistentie tegen die afweer om toch toe te kunnen slaan. Overal waar antibiotica voorkomen of worden gebruikt, zullen resistente bacteriën ontstaan. Hoe vaker antibiotica worden gebruikt, hoe hoger de kans op resistente bacteriën. Dit betekent dat het antibioticum geen, of minder, effect op die bacteriën heeft en we ze dus niet meer goed met dat specifieke antibioticum kunnen bestrijden. Door het gebruik van antibiotica vinden we bijvoorbeeld in ziekenhuizen, maar ook daar in de veehouderij waar antibiotica ingezet worden, meer resistente bacteriën. Het voorkomen van multiresistentie (resistentie tegen meerdere antibiotica tegelijk) bij mens en dier is de belangrijkste reden om het terugdringen van het
antibioticagebruik zeer serieus op te pakken.
Niet elk antibioticum wordt voor dieren aangewend. Van de antibiotica die wel bij dieren worden gebruikt is er sprake van eerste, tweede of derde keuze. De eerste keuze antibiotica worden bij voorkeur ingezet voor een specifiek ziektebeeld en geven een geringe kans op het ontstaan of toenemen van resistentie. De tweede keuze antibiotica hebben ook een goede werkzaamheid op het ziektebeeld, maar hebben niet de voorkeur. Alleen in situaties waarin het eerste of tweede keuze antibioticum niet geschikt is, kan voor een derde keuze middel worden gekozen. Derde keuze middelen worden in de veehouderij nauwelijks gebruikt en ook voor het tweede keuze middel wordt liever niet gekozen.
In de veehouderij worden antibiotica gebruikt om de diergezondheid te herstellen. Antibiotica worden in Nederland nooit preventief gebruikt. De veehouderij draagt slechts zeer beperkt bij aan de humane resistentieproblemen. Toch wil de sector het gebruik zo ver mogelijk terugdringen. De aanpak van de Nederlandse vleeskuikensector om het gebruik van antibiotica te verminderen heeft wel een duidelijk effect op de resistentie van bacteriën bij kippen. Dit blijkt uit rapporten van de Universiteit Utrecht en de Wageningen University and Research Centre. Je kunt op heel veel manieren in contact komen met resistente bacteriën. Bijvoorbeeld door contact met dieren of mensen, in het ziekenhuis of wanneer je op reis bent. Door een goede hygiëne in de keuken kan dit risico worden beperkt. Meer hierover leest u op de website van het voedingscentrum.
Over de vleeskuikensector
Succesvolle aanpak reductie antibiotica
In hoeverre het gebruik van antibiotica in de veehouderij bijdraagt aan de resistentie bij mensen is niet duidelijk. Toch doet de vleeskuikensector al sinds het begin pogingen om de antibiotica te verminderen, dit was in 2023 afgenomen met 80%. Dat is de grootste daling van alle veehouderijsectoren. Internationaal krijgt de Nederlandse sector veel waardering voor de succesvolle aanpak. Uit Europese cijfers blijkt dat het antibioticagebruik bij dieren in Nederland het sterkst gedaald is van alle lidstaten. Nederland scoort goed in vergelijking met veel buurlanden, zo blijkt uit cijfers van het Europese Medicijn Agentschap (EMA).
De vleeskuikensector wil nog meer ontwikkelen en verbeteren. De sector wil het gebruik van antibiotica nog verder verminderen door het gebruik ervan te optimaliseren zonder dat de gezondheid en dierenwelzijn van de vleeskuikens in gevaar komt. Bedrijven die meer antibiotica gebruiken zullen hiervoor maatregelen moeten treffen. De sector wil ook dat meer onderzoek plaatsvindt naar de antibioticaresistentie en de overdracht via de consumptie van kip. U kunt het plan lezen op de website van AVINED.
